Materiały
System oceny Planów zrównoważonej mobilności miejskiej (ang. SUMP) - Formularz oceny FEnIKS 2021-2027
Zgodnie ze wcześniej przekazywanymi informacjami, opublikowany został Formularz oceny SUMP w ramach FEnIKS 2021-2027.
Przedstawiony formularz w sposób zintegrowany ocenia spójność i logikę dokumentu opierając się na weryfikacji 8 zasad z Komunikatu KE z 17.12.2013 (Komunikat dostępny poniżej, w materiałach z warsztatów: „SUMP w systemie planowania polityki rozwoju na nową perspektywę finansową”).
Niniejszy formularz stanowi narzędzie oceny SUMP przez właściwą instytucję systemu wdrażania FEnIKS 2021-2027. Formularz nie stanowi zaleceń dla JST dot. zawartości SUMP – w tym zakresie właściwymi są wytyczne dotyczące opracowania i wdrożenia planu zrównoważonej mobilności w miastach – edycja druga, które znajdują się na stronie Eltis: https://www.eltis.org/mobility-plans/sump-guidelines.
System oceny został przygotowany na podstawie dotychczasowych doświadczeń związanych z wdrażaniem mobilności miejskiej w Polsce oraz w odniesieniu do zapisów dokumentów programowych, przez interdyscyplinarny zespół – Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Ministerstwo Funduszy i Rozwoju Regionalnego, Ministerstwo Infrastruktury, konsorcjum IMS/Wolański (Pilotaż) oraz Inicjatywę JASPERS (EBI).
Szczegółowy opis wykorzystania formularza, zasad oceny oraz kontaktu w przypadku pytań jego dotyczących, znajdują się w formularzu:
Konferencja podsumowująca 1 część Pilotażu SUMP
We wtorek, 22 lutego 2022 roku, odbyło się ostatnie spotkanie w ramach projektu wsparcia w przygotowaniu planów zrównoważonej mobilności miejskiej.
Konferencja zamykająca projekt stała się jednocześnie Konferencją otwierającą, w związku z decyzją o przedłużeniu projektu.
Tematyka spotkania obejmowała podsumowanie dotychczasowych działań w projekcie oraz dalszych planów związanych ze wspieraniem /popularyzacją zrównoważonej mobilności w polskich miastach.
Podczas spotkania wygłoszono następujące prezentacje:
– dr Michał Wolański, kierownik projektu Wsparcia SUMP, konsorcjum IMS i Wolański
Wyzwania i rozwiązania – Pilotaż z perspektywy Dorady
– Artur Rudnicki, Inicjatywa JASPERS
Wyzwania i rozwiązania – Pilotaż z perspektywy Inicjatywy JASPERS
– Mirosław Dybowski, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej, Komisja Europejska
Mobilność miejska bardziej dostępna, zrównoważona i bezpieczna
– Jarosław Orliński, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej
Wsparcie finansowe na opracowanie SUMP
Zapis Webinarium dostępny jest poniżej:
Warsztaty: Jak skutecznie przygotować SUMP? Pierwsze doświadczenia
W dniach 03-04 listopada 2021 roku odbyło się webinarium w ramach projektu wsparcia w przygotowaniu planów zrównoważonej mobilności miejskiej. Tematyka wystąpień dotyczyła zagadnień związanych z zamówieniem publicznym na SUMP oraz pierwszych doświadczeń w tym zakresie.
Podczas dwudniowej sesji wygłoszono następujące prelekcje:
Dzień pierwszy
– Iva Rorečková, Urząd Miasta Brna, Czechy
„Brno Sustainable Urban Mobility Plan”
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Budowa struktury projektowej”
– Łukasz Dąbrówka, konsorcjum IMS i Wolański
„Budowa partnerstwa samorządowego”
– Marcin Domański, GZM / Karolina Orcholska, OMGGS / Paweł Potyrański, UM Rzeszów
„Jak zarządzać przygotowaniem SUMPa z punktu widzenia samorządu i partnerstwa?”
Dzień drugi
– Vaclav Novotný, Instytut Planowania i Rozwoju Miasta Stołecznego Pragi, Czechy
„Wybór i współpraca z wykonawcami SUMP – doświadczenia międzynarodowe”
– Dorota Comberska, CUPT, dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Jak skutecznie wybrać wykonawcę?”
– Michał Babicki, Sekretarz Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Jak odbierać SUMP?”
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Typowe błędy SUMP”
Zapis Webinarium dostępny jest poniżej:
Warsztaty: Wskaźniki, monitoring i ewaluacja SUMP
W środę 30 czerwca 2021 roku odbyło się ostatnie przed wakacjami webinarium w ramach projektu wsparcia w przygotowaniu planów zrównoważonej mobilności miejskiej. Tematyka wystąpień dotyczyła wskaźników, monitoringu i ewaluacji SUMP.
Podczas sesji wygłoszono następujące prelekcje:
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Cel i zakres seminarium – rola monitoringu i ewaluacji we wdrażaniu strategii, w kontekście cykliczności planowania zrównoważonej mobilności miejskiej”
– Michał Babicki, Sekretarz Projektu, Doradca z zakresu planowania miejskiego i przestrzennego, konsorcjum IMS i Wolański
„Przykłady systemów wskaźników i monitoringu planów mobilności miejskiej”
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Narzędzia monitoringu i ewaluacji SUMP”
– Paulina Kozłowska, Doradczyni z zakresu analizy kosztów i korzyści, konsorcjum IMS i Wolański
„Źródła danych do monitoringu SUMP”
– Elisabet Vila Jordà, Transport Engineer, JASPERS
Alberto González, Transport Specialist, JASPERS
„Wskaźniki monitoringu przeciwdziałania zmianom klimatycznym”
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Podsumowanie i wnioski oraz dalsze kroki w projekcie”
Zapis Webinarium dostępny jest poniżej:
Warsztaty: Przykłady dobrych praktyk zarządzania mobilnością
W dniach 25 i 28 maja 2021 roku odbyło się już ósme webinarium dedykowane Odbiorcom Pilotażu. Tym razem tematyka wystąpień zorientowana była wokół przykładów dobrych praktyk zarządzania mobilnością.
Podczas sesji wtorkowej (25 maja) głos zabrali następujący prelegenci:
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
„Poziom strategiczny, a poziom operacyjny w SUMP”
– Michał Babicki, Sekretarz Projektu, Doradca z zakresu planowania miejskiego i przestrzennego, konsorcjum IMS i Wolański
– Mirosław Czerliński, Doradca z zakresu planowania transportu, konsorcjum IMS i Wolański
„Międzynarodowe przykłady wzorcowych dokumentów z zakresu zarządzania mobilnością”
– dr Bogdan Frąckowiak – Metropolia Poznań
„Poznańska Kolej Metropolitalna – komplementarność jako klucz do sukcesu”
– Grzegorz Mocarski – Prezes Zarządu PKM S.A.
„Pomorska Kolej Metropolitalna – pierwsza w Polsce samorządowa linia kolejowa”
– Grzegorz Kamiński – Doradca miast/Związek Miast Polskich (Zastępca Burmistrza Miasta Wągrowca w latach 1999-2014)
„Wągrowiec – przykład zintegrowanego centrum komunikacyjnego w mieście powiatowym”
– Patrizia Fagiani, Urban Transport Specialist, Inicjatywa JASPERS
„Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej a Regionalne Plany Transportowe – wzajemne powiązania”
– Michał Babicki, Doradca z zakresu planowania miejskiego i przestrzennego, konsorcjum IMS i Wolański
„Rekomendowany sposób przyjęcia SUMP”
W piątkowym spotkaniu (28 maja) wygłoszone zostały następujące prelekcje:
– Václav Novotný – specjalista ds. planowania mobilności miejskiej, Instytut Planowania i Rozwoju Miasta Stołecznego Pragi
„Przygotowanie i realizacja SUMP w czeskiej Pradze”
– Jacek Orych – Burmistrz Miasta Marki
„Przebudowa drogi krajowej po budowie obwodnicy zgodnie z zasadami zrównoważonej mobilności”
– Jarosław Szustek – Tramwaje Warszawskie
„Warszawska zielona fala dla tramwajów – niskokosztowe zmiany, duże oszczędności”
– Maciej Zacher – Urząd Miasta i Gminy w Skawinie
„Kształtowanie mobilności wokół szkół – Skawina”
– Alicja Pawłowska – Urząd Miasta Gdyni
„Logistyka i ruch uspokojony w dużym mieście – Gdynia”
– Grzegorz Pawlikowski – Urząd Miasta Tczewa
„’Bądź jak superbohater’ – zrównoważona mobilność w Tczewie”
– Tomasz Tosza – zastępca dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg i Mostów w Jaworznie
„Wizja zero, elektromobilność, taryfa biletowa i wiele więcej – Miasto Jaworzno”
– Krzysztof Mazurek, Mateusz Łazarek – Oławskie Przewozy Powiatowo-Gminne
„Razem można więcej – przewozy powiatowo-gminne – Oława”
Zapis obu części Webinarium dostępny jest poniżej:
Warsztaty: Planowanie przestrzenne w procesie przygotowania SUMP
W dniach 29-30 marca 2021 roku odbyło się kolejne webinarium dedykowane Odbiorcom Pilotażu. Spotkanie poświęcone było tematowi planowania przestrzennego w procesie przygotowania Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej.
Podczas sesji plenarnej wystąpili:
– Michał Babicki, Doradca z zakresu planowania miejskiego i przestrzennego, konsorcjum IMS i Wolański,
– Anna Sokołowska, ekspertka w zakresie urbanistyki, architektury i rewitalizacji,
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański.
Prezentacje z wystąpień dostępne są poniżej:
- Wstęp, cel warsztatów
- Miastotwórcza rola transportu
- Planowanie przestrzenne jako element SUMP
- Mobilność a planowanie miejscowe
- Ciągłość planistyczna – zagrożenie czy szansa dla SUMP
- Podsumowanie i następne kroki w projekcie
Przeprowadzono również ćwiczenia warsztatowe w podgrupach z wykorzystaniem wirtualnej tablicy umożliwiającej współpracę online. Uczestnicy zajmowali się kwestiami projektowania urbanistycznego w praktyce, m.in.: zapisem planistycznym, modelami funkcjonalno-przestrzennymi i planowaniem lokalnym.
Zapis części plenarnej Webinarium dostępny jest poniżej:
Warsztaty: Definiowania i oceny scenariuszy SUMP – Budowa logiki zmiany / interwencji
24 lutego 2021 roku odbyły się warsztaty dla Odbiorców Pilotażu. Tematem przewodnim prelekcji była kwestia definiowania i oceny scenariuszy w Planach Zrównoważonej Mobilności Miejskiej oraz aspekty dotyczące budowy logiki zmiany.
Podczas sesji plenarnej wystąpili:
– Mateusz Zaremba, ekspert ds. współpracy międzysamorządowej, konsorcjum IMS i Wolański
– Patrizia Fagiani, Joseba Izquierdo, Urban Transport Specialist, Inicjatywa JASPERS
– Joseba Izquierdo, Transport Engineer, Inicjatywa JASPERS
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
Prezentacje z wystąpień dostępne są poniżej:
- Rola strategii w organizacji
- Działania w ramach SUMP rozumiane jako realizacja strategii transportowych – perspektywa JASPERS
- Cele, środki i budowa kompleksowych scenariuszy w SUMP
- Metodyka wyboru scenariuszy
- Podsumowanie i następne kroki w projekcie
Przeprowadzono również w podgrupach ćwiczenia warsztatowe w formie gry strategicznej. Uczestnicy pracowali nad wypracowaniem wizji strategicznych, definiowaniem celów i budową kompleksowych scenariuszy zmiany dla trzech hipotetycznych obszarów funkcjonalnych.
Zapis części plenarnej Warsztatów dostępny jest poniżej:
Warsztaty: SUMP w systemie planowania polityki rozwoju na nową perspektywę finansową
21 stycznia 2021 roku odbyły się Warsztaty dla Uczestników Pilotażu dotyczące miejsca SUMP w systemie planowania polityki rozwoju na nową perspektywę finansową.
W czasie webinarium wystąpili:
– Mirosław Dybowski, DG Regio, Komisja Europejska
“Dlaczego potrzebujemy SUMP-ów?”
Komunikacji Komisji Europejskiej – Koncepcja dotycząca planów mobilności w miastach zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju
– Michał Babicki, Sekretarz Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
“Jak sprawić, że SUMP będzie SUMPem?”
– mec. Jakub Szlachetko, Szlachetko prawnicy & urbaniści
“Jak przyjmować SUMP w partnerstwie samorządowym?”
– Michał Babicki, Sekretarz Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
“Co można integrować w procesie przygotowania SUMP i strategii ponadlokalnej?”
– Magdalena Wdowiak-Urbańczyk, Dyrektor Biura ZIT WrOF, Urząd Miasta Wrocławia
“Elementy zarządzania projektem opracowania Planu Zrónoważonej Mobilności dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Wrocławia (SUMP) i jego relacje ze Strategią Rozwoju Ponadlokalnego”
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu, konsorcjum IMS i Wolański
“Podsumowanie, specyfika wsparcia odbiorców w zintegrowanym procesie”
Przeprowadzono też dyskusję panelową ekspertów “Wzajemne relacje SUMPów i innych dokumentów” wraz z sesją pytań i odpowiedzi, w której wzięli udział:
– Michał Glaser – Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot,
– Magdalena Wdowiak-Urbańczyk – Urząd Miasta Wrocławia,
– Małgorzata Kubiszewska – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej,
– Mirosław Dybowski – Komisja Europejska,
– dr Michał Wolański – konsorcjum IMS i Wolański,
– Michał Babicki – konsorcjum IMS i Wolański.
Strategia Ponadlokalna – pismo do MFiPR
Strategia Ponadlokalna – odpowiedź MFiPR
Pełne nagranie Warsztatów udostępniono poniżej:
Warsztaty: Skuteczna partycypacja społeczna w SUMP
W dniach 14 i 16 grudnia odbyły się Warsztaty dla Uczestników Pilotażu dotyczące Skutecznej partycypacji społecznej w planowaniu zrównoważonej mobilności miejskiej.
Moderatorami warsztatów były panie Joanna Stefańska oraz Anna Wieczorek z ThinkTankMiasto.pl.
- Wstęp do partycypacji społecznej
- Cele i produkty partycypacji
- Prowadzenie procesu konsultacji
- Problemy w procesach partycypacyjnych
Podczas sesji plenarnych uczestnicy mogli zapoznać się podstawowymi zasadami i rolą partycypacji w procesie tworzenia i wdrażania SUMP, poznać różnice pomiędzy partycypacją a badaniami oraz korzyści wynikające z włączenia poszczególnych grup w ten proces. W czasie sesji warsztatowej uczestnicy w podgrupach aktywnie pracowali m.in. nad doborem rodzaju procesu partycypacyjnego do specyficznego zadania w SUMP, opisaniem celów działań partycypacyjnych z uwzględnieniem różnych interesariuszy oraz omawiali wyzwania partycypacji online.
Nagranie z Warsztatów zostało udostępnione poniżej:
Warsztaty: Konkretyzacja metodyki analitycznej SUMP
W dniach 30 listopada – 1 grudnia odbyły się Warsztaty dla Uczestników Pilotażu dotyczące zagadnień związanych z metodyką analityczną SUMP.
W czasie części plenarnej webinarium wystąpili:
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu wsparcia SUMP, konsorcjum IMS i Wolański
– Mateusz Zaremba, ekspert ds. współpracy międzysamorządowej, konsorcjum IMS i Wolański
Pobierz prezentacje wygłoszone w czasie części plenarnej:
- Od 12 kroków planowania zrównoważonej mobilności miejskiej do metodyki konkretnego SUMP
- Specyfika najważniejszych metod SUMP w pigułce – z uwzględnieniem wyzwań pandemii
- Przykłady doboru metodyki do konkretnych wyzwań zrównoważonej mobilności wynikających ze scopingu
- Następne kroki w projekcie – podsumowanie
Przeprowadzono również pracę warsztatową w podgrupach. Uczestnicy pracowali nad zidentyfikowaniem kluczowych wyzwań SUMP w odniesieniu do specyfiki reprezentowanych przez siebie ośrodków jak również odpowiednim doborem metodyki analiz w różnych fazach realizacji SUMP.
Nagranie z Warsztatów udostępniono poniżej:
Warsztaty: Współpraca międzysamorządowa w zakresie organizacji transportu publicznego
23 października 2020 roku odbyły się Warsztaty dla Uczestników Pilotażu dotyczące współpracy międzysamorządowej w zakresie organizacji transportu publicznego.
W czasie webinarium wystąpili:
– dr Michał Wolański, Kierownik Projektu wsparcia SUMP, konsorcjum IMS i Wolański “Zróżnicowanie modeli i studia sukcesów integracji taryfowej w Europie oraz wnioski dla Polski”
– Marcin Gromadzki, Doradca Kluczowy z zakresu planowania transportu, konsorcjum IMS i Wolański “Systematyka modeli i możliwości prawne współpracy międzysamorządowej w zakresie organizacji transportu publicznego w Polsce” “Czynniki sukcesu współpracy międzysamorządowej w zakresie organizacji transportu publicznego w Polsce”
– Elżbieta Nowak, Naczelnik wydziału Zarządzania Produktem, Łódzka Kolej Aglomeracyjna sp. z o.o. “Integracja taryfowa ŁKA z innymi środkami transportu w aglomeracji łódzkiej”
– Paweł Rydzyński, Szef biura współpracy z klientem, Innobaltica sp. z o.o. “Projekt FALA, jako nowoczesne myślenie o poborze opłat za przejazd w skali całego województwa”
– Seweryn Kobiela, Dyrektor biura, Beskidzki Związek Powiatowo-Gminny “Studium przypadku: Beskidzki Związek Powiatowo-Gminny – związek powiatowo-gminny, jako forma rozwoju transportu publicznego na obszarze funkcjonalnym”
– Zbigniew Rusak, Samodzielne stanowisko ds. transportu publicznego, Starostwo Poznańskie “Studium przypadku: Aktualne zaawansowanie prac nad utworzeniem regionalnego, powiatowo-gminnego związku transportowego w Poznaniu”
Przeprowadzono również dyskusję panelową oraz sesję pytań i odpowiedzi. Pełne nagranie Warsztatów udostępniono poniżej:
Warsztaty: Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko SUMP (SOOŚ)
30 września 2020 roku odbyły się Warsztaty dla Uczestników Pilotażu dotyczące procesu Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko, wykonywanej do przygotowywanego SUMP.
W czasie webinarium wystąpili:
– dr Michał Wolański, kierownik projektu wsparcia SUMP, konsorcjum IMS i Wolański
“Redukcja wpływu mobilności na środowisko i klimat jako jeden z głównych celów SUMP”
– dr inż. Urszula A. Rzeszot, Monika Hardej, eksperci ds. ochrony środowiska, Inicjatywa JASPERS
“Rola SOOŚ w przygotowaniu SUMP”
– Joanna Przybyś, Departament OOŚ, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
“SOOŚ – kwalifikacja projektów dokumentów do procedury”
– dr inż. Jacek Seweryński, ekspert ds. ochrony środowiska, konsorcjum IMS i Wolański
“Metodyka SOOŚ SUMP zgodnie z Podręcznikiem do SOOŚ dla Polityki Spójności”
Przeprowadzono również dyskusję panelową oraz sesję pytań i odpowiedzi.
Pełne nagranie Warsztatów oraz materiały źródłowe udostępniono poniżej:
Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko w planowaniu przestrzennym, RDOŚ Poznań, Polska 2012
Prognoza oddziaływania na środowisko dla Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Wrocławia
Generyczny OPZ na SUMP
Pierwsza wersja generycznego OPZ została zaprezentowana na Warsztatach dla Uczestników Pilotażu w dniu 29 czerwca 2020 roku. Dokument ma charakter roboczy do wykorzystania przez Odbiorców wsparcia i może podlegać dalszym zmianom w toku realizacji Projektu:
Generyczny Opis Przedmiotu Zamówienia oraz elementy SIWZ na opracowanie SUMP (wersja 1.5)
